नवी दिल्ली, 23 नोव्हेंबर (हिं.स.)। भारत वेगाने नवोपक्रम-चालित अर्थव्यवस्थेकडे वाटचाल करत आहे. येत्या काळात, देशाची आर्थिक प्रगती विज्ञान, तंत्रज्ञान आणि उद्योगावर आधारित असेल आणि अकादमीचे संशोधक या बदलाचे महत्त्वाचे चालक असतील असे केंद्रीय मंत्री डॉ. जितेंद्र सिंह म्हणाले.
अकादमी ऑफ सायंटिफिक अँड इनोव्हेटिव्ह रिसर्च (एक्सआयएसआयआर) च्या नवव्या दीक्षांत समारंभात डॉ. जितेंद्र सिंह म्हणाले की, २०२३ मध्ये सुरू झालेला आय-पीएचडी कार्यक्रम हा एक शैक्षणिक मॉडेल आहे. जो कल्पनाशक्ती, नवोन्मेष आणि उद्योग यांना संशोधनाशी थेट जोडतो. आय-पीएचडीमधील मी हा शब्द केवळ उद्योगच नाही तर कल्पनाशक्ती आणि नवोन्मेषाचे देखील प्रतीक आहे. प्रत्येक संशोधकाला उद्योग, समाज किंवा स्टार्टअपशी संशोधन जोडणारे तंत्रज्ञान विकसित करावे लागते.
डॉ. सिंह म्हणाले की, अवघ्या एका दशकात, अकादमी ऑफ सायंटिफिक अँड इनोव्हेटिव्ह रिसर्च देशातील सर्वात वेगाने वाढणाऱ्या वैज्ञानिक संस्थांपैकी एक बनली आहे. या संस्थेत सुमारे सात हजार विद्यार्थी आणि तीन हजारांहून अधिक शास्त्रज्ञ ७९ कॅम्पसमध्ये काम करतात. त्यांनी स्पष्ट केले की ही संस्था एक सामान्य राष्ट्रीय विद्यापीठ बनली आहे, जी सीएसआयआर, आयसीएमआर, डीएसटी, आयसीएआर आणि एमओईएस सारख्या राष्ट्रीय वैज्ञानिक संस्थांना एकत्र आणते.
त्यांनी सांगितले की अकादमीची स्थापना ही एक धाडसी पाऊल आहे. ज्याने पारंपारिक शैक्षणिक चौकटीपासून दूर जाऊन संशोधनाला एक नवीन दिशा दिली. तरुण लोक संशोधन, नवोपक्रम आणि स्टार्टअप्सना करिअर पर्याय म्हणून स्वीकारत आहेत, जे भारताच्या वैज्ञानिक भविष्यासाठी एक सकारात्मक संकेत आहे.
त्यांनी सांगितले की, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखाली विज्ञान, तंत्रज्ञान आणि नवोन्मेष हे भारताच्या विकास प्रवासाचे प्रमुख आधारस्तंभ बनले आहेत. अल्पावधीतच ही संस्था देशाच्या वैज्ञानिक क्षेत्रात नवीन ओळख आणि नवीन उर्जेचे केंद्र बनली आहे.
त्यांनी सांगितले की संस्थेने राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर उल्लेखनीय कामगिरी केली आहे. एनआयआरएफ २०२५ मध्ये संशोधन श्रेणीत नववे स्थान, सीडब्ल्यूयूआर मध्ये अव्वल ३.५ टक्के स्थान, निसर्ग निर्देशांकात दहावे स्थान आणि स्किमागो २०२५ मध्ये नववे स्थान हे अकादमीच्या वाढत्या प्रतिष्ठेचे प्रतिबिंब आहे. २०२४ मध्ये संस्थेने पंचवीस हजारांहून अधिक शोधनिबंध प्रकाशित केले आहेत आणि आठशे एकतीस पीएचडी प्रदान केल्या आहेत.
आंतरराष्ट्रीय सहकार्यांतर्गत, अकादमीने ऑस्ट्रेलिया, जपान, फिनलंड आणि इतर अनेक देशांमधील आघाडीच्या विद्यापीठांसह संयुक्त संशोधन, दुहेरी पदवी कार्यक्रम आणि जागतिक संशोधन सुविधांमध्ये प्रवेश मजबूत केला आहे.
कुलपती प्रा. पी. बलराम, नीती आयोगाचे सदस्य डॉ. व्ही.के. पॉल, सीएसआयआरचे महासंचालक डॉ. एन. कलैसेल्वी, यांच्यासह इतर मान्यवर समारंभात उपस्थित होते.
---------------
हिंदुस्थान समाचार / Suraj Chaugule
