नवी दिल्ली, 7 ऑक्टोबर (हिं.स.)। पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी आज सकाळी महर्षी वाल्मिकी जयंतीनिमित्त देशाला शुभेच्छा दिल्या. महर्षी वाल्मिकी हे संस्कृत भाषेचे पहिले कवी आणि हिंदू महाकाव्य रामायणाचे लेखक मानले जातात. त्यांचे जीवन एका डाकूपासून महान ऋषी बनण्याच्या त्यांच्या परिवर्तनाची प्रेरणादायी गोष्ट आहे.

पंतप्रधान मोदींनी इंस्टाग्राम पोस्ट आणि त्यांच्या व्हॉट्सॲप चॅनेलवर लिहिले, महर्षी वाल्मिकी जयंतीनिमित्त सर्व देशवासीयांना हार्दिक शुभेच्छा. त्यांच्या सद्गुणी आणि आदर्शवादी विचारांचा प्राचीन काळापासून आपल्या समाजावर आणि कुटुंबांवर खोलवर प्रभाव पडला आहे. सामाजिक सौहार्दावर आधारित त्यांचा वैचारिक प्रकाश देशवासीयांना नेहमीच प्रबुद्ध करेल.

आख्यायिका अशी आहे की पहिले कवी होण्यापूर्वी त्यांचे नाव रत्नाकर होते. ते त्यांच्या कुटुंबाचे पालनपोषण करण्यासाठी रस्त्याने जाणाऱ्यांना लुटत असत. एकदा त्यांनी नारद मुनींना लुटण्याचा प्रयत्न केला, परंतु नारदांच्या शब्दांनी त्यांचे हृदय बदलले. नारदांनी त्यांना रामाचे नाव जपण्याचा सल्ला दिला. रत्नाकर यांनी अनेक वर्षे कठोर तपस्या केली. या काळात त्यांच्या शरीराभोवती वाळवीचा ढिगारा तयार झाला. संस्कृतमध्ये वाळवीच्या ढिगार्याला 'वाल्मिक' असे म्हणतात. म्हणून त्यांना वाल्मीकि हे नाव पडले.

असे म्हटले जाते की एकदा गंगा नदीत स्नान करताना त्यांनी एका शिकारीला क्रौंच पक्ष्यांच्या जोडीपैकी एकाला मारताना पाहिले. हे पाहून त्यांनी उत्स्फूर्तपणे एक शाप दिला, जो संस्कृतमधील पहिला श्लोक बनला. नारद मुनींनी त्यांना या घटनेवर आधारित रामायण लिहिण्याची सूचना केली. अशा प्रकारे त्यांनी भगवान रामाच्या जीवनावर आधारित महाकाव्य रचले. पहिले संस्कृत महाकाव्य रचल्याबद्दल त्यांना आदि कवी म्हणून ओळखले जाते. त्यांच्या तपश्चर्येमुळे आणि ज्ञानामुळे त्यांना महर्षी ही पदवी देण्यात आली.

---------------

हिंदुस्थान समाचार / Suraj Chaugule