मुंबई, 27 सप्टेंबर (हिं.स.)। आज जगातील सर्वात मोठ्या तंत्रज्ञान कंपन्यांपैकी एक असलेल्या गुगलने आपला २७ वा वाढदिवस साजरा केला. या निमित्ताने कंपनीने आपल्या सर्च होमपेजवर एक खास डूडल प्रदर्शित केले, ज्यामध्ये गुगलचा सर्वात पहिला लोगो दाखवण्यात आला आहे. हे डूडल वापरकर्त्यांना १९९८ च्या दशकात परत घेऊन जाते, जिथून या शक्तिशाली तंत्रज्ञान कंपनीचा प्रवास सुरू झाला होता. गुगलच्या संदेशानुसार, या वर्षीच्या डूडलद्वारे त्यांनी जुन्या आठवणींना उजाळा देत जगभरातील अब्जावधी वापरकर्त्यांचे आभार मानले आहेत, कारण त्यांनीच या प्रवासाचा अविभाज्य भाग बनून गुगलला आजच्या उंचीवर पोहोचवले आहे.

गुगलची अधिकृत स्थापना ४ सप्टेंबर १९९८ रोजी लॅरी पेज आणि सर्जी ब्रिन यांनी केली होती. त्यावेळी दोघेही स्टॅनफोर्ड विद्यापीठात पीएचडीचे विद्यार्थी होते आणि मेनलो पार्क येथील एका गॅरेजमधून त्यांनी हे नवे शोध इंजिन सुरू केले. जरी कंपनीची स्थापना सप्टेंबरच्या सुरुवातीला झाली असली, तरी २००० च्या दशकापासून गुगलने २७ सप्टेंबर ही तारीख आपला अधिकृत वर्धापन दिन म्हणून साजरी करणे सुरू केले. ही तारीख निवडण्यामागे कारण असे होते की याच दिवशी गुगलने इंटरनेटवरील विक्रमी संख्येने वेबपेजेस इंडेक्स केले होते, जो कंपनीसाठी एक महत्त्वाचा टप्पा ठरला.

गुगलया नावामागेही एक रंजक गोष्ट आहे. अधिकृतपणे या नावाचा कोणताही संक्षिप्त अर्थ नसला तरी, ते “Global Organization of Oriented Group Language of Earth” असे अनेकदा समजले जाते. प्रत्यक्षात गुगल हे नाव Googol या संख्येवरून आले आहे, जी एक अशी संख्या आहे ज्यामध्ये १ नंतर १०० शून्ये असतात. हे नाव यासाठी निवडले गेले कारण कंपनीचे ध्येय इंटरनेटवरील प्रचंड प्रमाणात माहिती व्यवस्थित करून सर्वांसाठी उपलब्ध करणे हे होते.

२७ वर्षांच्या प्रवासात गुगल एका साध्या शोध इंजिनवरून जागतिक तंत्रज्ञान दिग्गज कंपनीमध्ये परिवर्तित झाली आहे. आज गुगलचे साम्राज्य केवळ सर्च इंजिनपुरते मर्यादित नाही. जीमेल, Google Maps, YouTube, Google Cloud, Android, Pixel स्मार्टफोन्स, कृत्रिम बुद्धिमत्ता साधने अशा असंख्य सेवांमध्ये कंपनीने आपला ठसा उमटवला आहे. २०१५ मध्ये Alphabet Inc. नावाच्या होल्डिंग कंपनीची स्थापना करण्यात आली, ज्याच्या अंतर्गत Google चे मुख्य व्यवसाय आणि प्रयोगशील प्रकल्प जसे की वेमो (सेल्फ-ड्रायव्हिंग कार), वेरिली (हेल्थ टेक्नॉलॉजी) आणि एक्स रिसर्च यांचा समावेश आहे. Alphabet ही पब्लिक कंपनी असून, लॅरी पेज आणि सर्जी ब्रिन यांच्यासह काही खास गुंतवणूकदारांकडे विशेष क्लास बी शेअर्स आहेत, ज्यांच्यामुळे त्यांना कंपनीच्या निर्णयांमध्ये जास्त मतदान शक्ती प्राप्त आहे.

आज लॅरी पेज आणि सर्जी ब्रिन दैनंदिन कामकाजापासून दूर आहेत, परंतु ते अजूनही Alphabet चे बोर्ड मेंबर्स आहेत. कंपनीचे नेतृत्व भारतीय वंशाचे सुंदर पिचाई करत आहेत. त्यांच्या नेतृत्वाखाली गुगल कृत्रिम बुद्धिमत्ता, क्लाउड कंप्युटिंग, क्वांटम टेक्नॉलॉजी आणि हार्डवेअर क्षेत्रांत नवीन पाया रचत आहे.

गुगलच्या डूडल्सचीही हीच कहाणी आहे. १९९८ मधील पहिल्या खेळकर “ऑफिसबाहेर” डिझाइनपासून आजच्या विस्तृत अ‍ॅनिमेशन, इंटरॅक्टिव्ह गेम्स आणि ऐतिहासिक तसेच सांस्कृतिक व्यक्तींना श्रद्धांजली वाहणाऱ्या कलाकृतींपर्यंत या प्रवासात डूडल्स सतत विकसित होत गेले आहेत. यावर्षी मात्र गुगलने आपल्या २७ व्या वाढदिवसानिमित्त भूतकाळाकडे परत पाहण्याचा पर्याय निवडला आणि आपल्या पहिल्या लोगोच्या माध्यमातून वापरकर्त्यांना जुन्या आठवणींना उजाळा दिला.

आज गुगल केवळ एक तंत्रज्ञान कंपनी नाही, तर ती मानवी जीवनाचा अविभाज्य भाग बनली आहे. माहिती शोधणे, नकाशांच्या मदतीने रस्ता शोधणे, YouTube वर व्हिडीओ पाहणे, Android फोन वापरणे—या सगळ्यात गुगल आपल्यासोबत आहे. २७ वर्षांच्या या प्रवासात गुगलने जगभरातील अब्जावधी लोकांचे जीवन बदलून टाकले असून, भविष्यातही नवनवीन तंत्रज्ञानाच्या माध्यमातून मानवजातीला अधिक सक्षम करण्याचा प्रयत्न सुरूच ठेवला आहे.

---------------

हिंदुस्थान समाचार / Suraj Chaugule