नवी दिल्ली, 17 डिसेंबर (हिं.स.)।भारत आणि इथिओपिया यांच्यातील ऐतिहासिक संबंधांनी मंगळवारी नवे शिखर गाठले. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि इथिओपियाचे पंतप्रधान अबी अहमद अली यांच्यात झालेल्या व्यापक चर्चेनंतर, दोन्ही देशांनी आपले द्विपक्षीय संबंध रणनीतिक भागीदारीमध्ये रूपांतरित करण्याचा निर्णय घेतला. हा निर्णय भारत–आफ्रिका संबंधांच्या दृष्टीने अत्यंत महत्त्वाचा मानला जात आहे. पहिल्या द्विपक्षीय दौऱ्यावर आलेल्या पंतप्रधान मोदी यांचे राष्ट्रीय राजवाड्यात औपचारिक स्वागत करण्यात आले, जे दोन्ही देशांतील वाढत्या जवळिकीचे प्रतीक आहे.

प्रतिनिधीमंडळ स्तरावरील चर्चेनंतर पंतप्रधान मोदी यांनी सांगितले की भारत आणि इथिओपिया आपले संबंध आता रणनीतिक भागीदारी तरूपांतरित करत आहेत. या निर्णयामुळे द्विपक्षीय नात्यांना नवी ऊर्जा, नवा वेग आणि अधिक सखोलता मिळेल, असे त्यांनी नमूद केले. चर्चेदरम्यान अर्थव्यवस्था, तंत्रज्ञान, संरक्षण, आरोग्य, शिक्षण, क्षमतावृद्धी तसेच बहुपक्षीय सहकार्य यांसारख्या महत्त्वाच्या विषयांवर सविस्तर चर्चा झाली. दहशतवादाविरोधातील लढ्यात भारताला दिलेल्या इथिओपियाच्या पाठिंब्याबद्दल पंतप्रधान मोदी यांनी पंतप्रधान अली यांचे आभार मानले.

पंतप्रधान मोदी यांनी सांगितले की भारत आणि इथिओपिया यांच्यात हजारो वर्षांपासून संपर्क, संवाद आणि सांस्कृतिक देवाणघेवाण सुरू आहे. दोन्ही देश भाषा आणि परंपरांनी समृद्ध असून ‘विविधतेत एकता’चे प्रतीक आहेत. दोन्ही देश शांतता आणि मानवकल्याणासाठी कटिबद्ध लोकशाही शक्ती असल्याचेही त्यांनी अधोरेखित केले. ग्लोबल साउथचे भागीदार म्हणून भारत आणि इथिओपिया आंतरराष्ट्रीय व्यासपीठांवर नेहमीच खांद्याला खांदा लावून उभे राहिले आहेत.

या प्रसंगी दोन्ही देशांदरम्यान आठ महत्त्वाचे करार आणि सामंजस्य करार (एमओयू) करण्यात आले. त्यामध्ये संबंधांना रणनीतिक भागीदारीत रूपांतरित करणे, सीमा शुल्क सहकार्य, इथिओपियाच्या परराष्ट्र मंत्रालयात डेटा सेंटरची स्थापना, संयुक्त राष्ट्र शांतता मिशन प्रशिक्षण, जी-20 अंतर्गत कर्ज पुनर्रचना, आयसीसीआर शिष्यवृत्त्यांची संख्या वाढवणे, इथिओपियातील विद्यार्थ्यांसाठी एआय शॉर्ट कोर्स आणि मातृ व नवजात आरोग्य सेवांमधील सहकार्य यांचा समावेश आहे. पंतप्रधान मोदी यांनी इथिओपियातील विद्यार्थ्यांसाठी भारताने शिष्यवृत्त्यांची संख्या दुप्पट करण्याचा निर्णय घेतल्याचेही सांगितले.

पंतप्रधान मोदी म्हणाले की इथिओपियामध्ये आफ्रिकन युनियनचे मुख्यालय असल्याने तो देश आफ्रिकन कूटनीतीचे केंद्र बनला आहे. 2023 मध्ये भारताच्या जी-20 अध्यक्षतेदरम्यान आफ्रिकन युनियनला जी-20 चे कायमस्वरूपी सदस्यत्व देण्यात आल्याची आठवण त्यांनी करून दिली. हा निर्णय समावेशक जागतिक व्यवस्थेसाठी भारताच्या बांधिलकीचे प्रतीक असल्याचे त्यांनी सांगितले.

इथिओपियाचे पंतप्रधान अबी अहमद अली यांनी सांगितले की व्यापार, कूटनीती, शिक्षण, संस्कृती आणि परंपरांच्या माध्यमातून दोन्ही देशांमध्ये हजारो वर्षांपासूनचे संबंध आहेत. आफ्रिकेच्या प्राधान्यक्रमांनाच भागीदारीचा पाया मानण्याचा भारताचा संदेश त्यांनी विशेषत्वाने प्रशंसनीय असल्याचे नमूद केले. इथिओपियाची अर्थव्यवस्था सध्या मजबूत कामगिरी करत असून भारत हा त्यासाठी थेट परकीय गुंतवणुकीचा सर्वात मोठा स्रोत असल्याचे त्यांनी सांगितले. देशात 615 हून अधिक भारतीय कंपन्या गुंतवणूक करत असून त्यामुळे परस्पर विश्वासाची भक्कम पायाभरणी झाली आहे.

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांना इथिओपियाचा सर्वोच्च सन्मान ‘द ग्रेट ऑनर निशान ऑफ इथिओपिया’ प्रदान करण्यात आला. हा सन्मान मिळवणारे ते पहिले जागतिक राष्ट्राध्यक्ष ठरले. दोन्ही पंतप्रधानांनी फ्रेंडशिप पार्क आणि फ्रेंडशिप स्क्वेअरला भेट दिली. अनौपचारिक चर्चेदरम्यान इथिओपियन कॉफीवर संवाद झाला आणि एका विशेष भावनिक क्षणी पंतप्रधान अबी अहमद अली यांनी स्वतः पंतप्रधान मोदी यांना हॉटेलपर्यंत सोबत केली.

पंतप्रधान मोदी यांनी सांगितले की इथिओपियामधील स्वागत अविस्मरणीय होते आणि तेथील भारतीय समुदायाने अत्यंत आत्मीयतेने स्वागत केले. बुधवारी ते इथिओपियाच्या संसदेमधील संयुक्त अधिवेशनाला संबोधित करणार असून, ‘लोकशाहीची जननी’ म्हणून भारताचा प्रवास आणि ग्लोबल साउथमध्ये भारत–इथिओपिया भागीदारीची भूमिका यावर आपले विचार मांडणार आहेत.

---------------

हिंदुस्थान समाचार / Priyanka Bansode