दोहा, 19 ऑक्टोबर (हिं.स.)।पाकिस्तान आणि अफगाणिस्तान हे दोन्ही देश तात्काळ युद्धविरामावर सहमत झाले आहेत. कतारमधील दोहा येथे झालेल्या चर्चेदरम्यान ही सहमती झाली असून या युद्धविरामासाठी तुर्कीने मध्यस्थी केली होती.

कतार सरकारने सांगितले की, युद्धविराम कायम राहावा आणि योग्य रीतीने अंमलात यावा यासाठी दोन्ही देशांनी आगामी काही दिवसांत आणखी बैठकांचे आयोजन करण्याचे ठरवले आहे. ही शांतता चर्चा अलीकडील संघर्षानंतर पार पडली असून, त्या लढाईत दोन्ही देशांचे अनेक नागरिक ठार झाले आणि शेकडो जखमी झाले.हे संघर्ष 2021 साली तालिबान सत्तेत परत आल्यानंतर पाकिस्तान आणि अफगाणिस्तानमधील सर्वात तीव्र संघर्ष मानला जातो. माहितीनुसार, अफगाणिस्तानच्या प्रतिनिधीमंडळाचे नेतृत्व संरक्षण मंत्री मुल्ला मुहम्मद याकूब यांनी केले, तर पाकिस्तानकडून संरक्षण मंत्री ख्वाजा आसिफ यांनी तालिबान प्रतिनिधींशी चर्चा केली.

अफगाण सूत्रांनी दावा केला की गेल्या चार वर्षांत पाकिस्तानी सैन्याने अफगाणिस्तानच्या सीमांचे 1,200 हून अधिक वेळा आणि हवाई हद्दीचे 710 वेळा उल्लंघन केले आहे. गेल्या आठवड्यात काबुलवर झालेल्या पाकिस्तानी हवाई हल्ल्यांनंतर सैन्य संघर्ष सुरू झाला. सूत्रांनी सांगितले की, अनेक वर्षांच्या संयम आणि सहनशीलतेनंतर अफगाणिस्तानने ११ ऑक्टोबर रोजी ड्युरंड रेषेवरील पाकिस्तानी सैनिकी चौक्यांवर मर्यादित कारवाई करून आंतरराष्ट्रीय कायद्यानुसार स्वसंरक्षणाचा अधिकार वापरला.

पाकिस्तानी कारवायांचा तपशील देताना सूत्रांनी सांगितले की, पाकिस्तानी सीमा सुरक्षा दलांनी गेल्या चार वर्षांत 1,200 हून अधिक वेळा सीमा उल्लंघन केले आणि मोर्टार फेकले. 2024 च्या सुरुवातीपासून आतापर्यंत या हल्ल्यांमध्ये 102 अफगाण नागरिक आणि सीमा रक्षक ठार झाले, तर 139 जखमी झाले.

पाकिस्तानी सैन्याने नूरिस्तान, कुनार, नांगरहार, खोस्त आणि पक्तिका प्रांतांत हवाई हल्ले केले असून 712 हून अधिक वेळा हवाई क्षेत्राचे उल्लंघन केले आहे. यामध्ये विमाने आणि ड्रोनद्वारे बॉम्बहल्ल्यांचे 16 प्रकार समाविष्ट होते. या हल्ल्यांत 114 पाकिस्तानी आदिवासी निर्वासित, अफगाण नागरिक आणि सीमा रक्षक ठार झाले.

एका सूत्राने सांगितले, “या हल्ल्यांमुळे अनेक घरे आणि दुकाने उद्ध्वस्त झाली असून सामान्य नागरिकांना मोठा फटका बसला आहे.” डिसेंबर 2024 मध्ये, जेव्हा पाकिस्तानचे विशेष दूत सादिक खान यांच्या नेतृत्वाखालील प्रतिनिधीमंडळ काबुलमध्ये आले होते, त्याचवेळी पाकिस्तानच्या सैन्य विमानांनी पक्तिया आणि पक्तिका प्रांतांतील अनेक भागांवर बॉम्बहल्ले केले, ज्यात नागरिकांचे मोठे नुकसान झाले. ऑगस्ट 2025 मध्ये पाकिस्तानच्या हवाई दलाने नूरिस्तान, नांगरहार आणि खोस्त या तीन अफगाण प्रांतांवर हवाई हल्ले केले होते.

सूत्रांनी सांगितले की, पाकिस्तानच्या या आक्रमक कारवायांच्या विरोधात अफगाणिस्तानने कोणतीही सैनिकी कारवाई केली नाही, आणि केवळ राजनयिक मार्गांनी विरोध नोंदवला. मात्र, पाकिस्तानचे उल्लंघन थांबले नाही. अलीकडेच पाकिस्तानी लढाऊ विमानांनी काबुलच्या हवाई क्षेत्राचे उल्लंघन केले आणि अफगाण राजधानीत जोरदार स्फोटाचा आवाज ऐकू आला, असेही त्यांनी सांगितले.

---------------

हिंदुस्थान समाचार / Priyanka Bansode