‘दहशतीचा पर्याय’ बनलेल्या हिडमाच्या खात्म्यामुळे सुरक्षा दल आनंदित

गडचिरोली, १८ नोव्हेंबर (हि.स.) : कुख्यात नक्षलवादी नेता माडवी हिडमाने फिलीपिन्समध्ये जाऊन गोरिल्ला युद्धाचे प्रशिक्षण घेतले होते. माओवादी संघटनेच्या केंद्रीय समितीचा सदस्य आणि पीपल्स लिबरेशन गुरिल्ला आर्मीच्या (PLGA) बटालियन-1 मध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावणारा हा कुख्यात नक्षली माडवी हिडमा दहशतीचे प्रतीक होता. आपल्या रणनीती, क्षमता आणि नेतृत्वाच्या जोरावर त्याने स्थानिक समुदायांमध्ये माओवादी विचारसरणी पसरवण्यासाठी शाळाही स्थापन केल्या होत्या.

आंध्र प्रदेशच्या अल्लुरी सीताराम राजू जिल्ह्यातील मारेदुमिल्ली जवळ मंगळवारी सकाळी झालेल्या चकमकीत कुख्यात नक्षली नेता माडवी हिडमा, त्याची पत्नी राजे उर्फ रजक्का आणि पाच इतर नक्षलवादी ठार करण्यात आले. चकमकीचे ठिकाण स्थळ छत्तीसगड–आंध्र प्रदेश सीमेच्या अगदी निकट आहे. या चकमकीत ठार झालेल्या नक्षली कमांडर हिडमाने फिलीपिन्समध्ये जाऊन गोरिल्ला युद्धाचे प्रशिक्षण घेतले होते. हिडमाच्या निधनामुळे नक्षल चळवळ जवळजवळ कोसळल्याचे मानले जात आहे. या मोठ्या यशामुळे सुरक्षा दल आनंदित झाले असून केंद्रीय गृहमंत्री अमित शाह यांनीही दलांचे कौतुक केले आहे.

हिडमा : दोन दशकांची दहशत

हिडमाला मडावी, संतोष आणि इंदमुल या नावांनीही ओळखले जात होते. गेली 2 दशके तो छत्तीसगडच्या बस्तर विभागातील नक्षली दहशतीचे प्रमुख चेहरा होता. तो भारतीय माओवादी संघटनेच्या केंद्रीय समितीचा सदस्य होता आणि बस्तरच्या नक्षलगढांमध्ये भीती निर्माण करण्यात तो आघाडीवर होता.

हिडमाने केलेले प्रमुख हल्ले

दंतेवाडा हल्ला-2010 : सीआरपीएफचे 76 जवान हुतात्मा

झिरम घाटी नरसंहार-2013 : काँग्रेसच्या शीर्ष नेत्यांसह 31 जणांची हत्या

बुरकापाल हल्ला-2017: सीआरपीएफचे 25 जवान हुतात्मा

या व्यतिरिक्तही त्याचे नाव अनेक हल्ल्यांशी जोडले गेले आहे ज्यात सुरक्षा दलांचे जवान आणि निरपराध नागरिकही ठार झाले. बस्तर आणि आसपासच्या भागात त्याला ‘नक्षलवाद्यांचा बिग बॉस’ मानले जात होते.

हिडमाचे आयुष्य आणि भरती

हिडमाचा जन्म 1981 मध्ये छत्तीसगडच्या सुकमा जिल्ह्यातील पूवारती या आदिवासी गावात झाला. तो मुरिया जमातीचा होता. 1996 मध्ये, वयाच्या सोळाव्या वर्षी, तो माओवादी चळवळीत सामील झाला. अल्पवयातच त्याने संघटनेच्या केंद्रीय समितीत स्थान मिळवले आणि लवकरच पीएलजीएच्या बटालियन-1 मध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावू लागला.आपल्या नेतृत्वामुळे त्याने स्थानिक भागात ‘क्रांतिकारी शाळा’ स्थापन करून माओवादी विचारसरणी पसरवण्याची मोहीम चालवली होती.

फिलीपिन्समध्ये घेतले होते गोरिल्ला युद्धाचे प्रशिक्षण

हिडमाच्या लष्करी रणनीतीमध्ये एक महत्त्वाचा घटक म्हणजे त्याने फिलीपिन्समध्ये जाऊन गुरिल्ला युद्धाचे प्रशिक्षण घेतले होते. या प्रशिक्षणामुळे तो जंगलात आणि दुर्गम प्रदेशात लपून बसणे, हल्ले करणे आणि सैन्याच्या हालचालींचा अंदाज लावणे यामध्ये अत्यंत कुशल बनला. यामुळेच त्याने बस्तरमधील नक्षलवाद्यांच्या कारवायांना एका नवीन पातळीवर नेले.

सुरक्षा दलांची मोठी कामगिरी

या चकमकीबाबत सुरक्षा दलांनी सांगितले की, नक्षलवादाविरुद्धच्या लढाईतील ही एक मोठी विजयाची नोंद आहे. छत्तीसगड पोलिस आणि CRPF च्या संयुक्त पथकांनी बस्तरच्या अतिदुर्गम भागात जाऊन हिडमा आणि त्याच्या साथीदारांचा खात्मा केला. हिडमा अनेक वर्षांपासून नक्षल नेटवर्कचा प्रमुख चेहरा असल्यामुळे ही कारवाई सुरक्षा दलांसाठी मोठे यश मानले जात आहे.

पुढील दिशा

तज्ज्ञांचे मत आहे की हिडमाच्या मृत्यूमुळे नक्षलवादी चळवळीला मोठा धक्का बसणार आहे, मात्र हा केवळ आरंभ आहे. छत्तीसगड आणि इतर नक्षलप्रभावित राज्यांमध्ये नक्षलवादाचा पूर्ण अंत करण्यासाठी संघटनेतील इतर कुख्यात नेत्यांचा खात्मा करणे आवश्यक आहे. भारतीय सरकार व सुरक्षा दल ही मोहीम नव्या टप्प्याची सुरुवात मानत आहेत.

या महत्त्वपूर्ण यशानंतर देशभरात सुरक्षा दलांचे कौतुक केले जात असून अशी आशा आहे की भविष्यातील ऑपरेशन्सद्वारे नक्षलवादावर निर्णायक प्रहार केला जाईल.

------------------------

हिंदुस्थान समाचार / मनीष कुलकर्णी